سیکلوهگزانون (Cyclohexanone)

معرفی اجمالی سیکلوهگزانون (Cyclohexanone)

سیکلوهگزانون با فرمول مولکولی C₆H₁₀O  و شماره شناسایی  1-94-108  است. این ماده بویی شبیه نعناع و رنگی زرد مانند دارد و با نام اختصاری CYC شناخته می‌شود. بخارات این ماده سنگین‌تر از هوا است. در تولید نایلون به عنوان محیط واکنش شیمیایی و به عنوان حلال استفاده می‌شود. این ترکیب با متانول، اتانول، استون، بنزن، هگزان، اتیلن گلیکول و اکثر حلال‎‌های آلی قابل تجزیه است. علاوه بر این، استات و اترها، رزین‌های وینیل، لاستیک، موم‌ها، چربی و رنگ و روغن و بسیاری از ترکیبات آلی را نیز در خود حل می‌کند. سیکلوهگزانون به عنوان تمیز کننده فلزات، در صنعت داروسازی، در پلاستیک سازی، در رنگ رزی و لکه دار کردن ابریشم نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. خطرات سلامتی این ماده از کم تا متوسط طبقه بندی می‌شود. همچنین این ماده بر روی تنفس، کبد و کلیه نیز تاثیرات منفی می‌گذارد. این ماده نیز از طریق دستگاه تنفسی و گوارش به راحتی جذب می‌شود.

معرفی تخصصی سیکلوهگزانون

سیکلوهگزانون محصولی مایع و حلالی روغنی با بویی شبیه به استون و نعناع و دارای رنگی زرد یا بی رنگ است. کتوهگزامتیلن، کتون پیملیک، سکستون از دیگر نام‌های مترادف این محصول هستند. این ماده حلالی مناسب برای آفت کش‌های آلی فسفاته، حلال رنگ، به عنوان ویسکوز برای روغن‌های روانکار، به عنوان حلال در گریس‌ها، واکس‌ها و لاستیک، در تولید رزین‌ها و الیاف‌های سنتزی به عنوان ماده خام مورد استفاده است.

درباره تولید و فرمولاسیون این ماده

CYC از یک مولکول حلقوی، 6 کربنی با یک گروه کاربردی کتون تشکیل شده است که به دو فرم قایقی و صندلی یافت می‌شود.

این ماده از اکسایش سیکلوهگزانول توسط اسید کرومیک تهیه می‌شود. در این فرایند کرومیک اسید از مخلوط سدیم یا پتاسیم بی‌کربنات و اسید سولفوریک یه دست می‌اید. همچنین این ماده از اکسیداسیون سیکلوهگزان در هوا، در مجاورت کاتالیزور کبالت و از هیدروژناسیون فنل نیز تهیه می‌شود. در روش سنتز آزمایشگاهی سیکلوهگزانول با تری اکسید کروم، اکسید می‌شود و سپس سیکلوهگزانون به وجود می‌اید که نام این فرایند اکسیداسیون جونز نام دارد.

اکسیداسیون جونزیک واکنش آلی است که در آن الکل‌های نوع اول و دوم به کتون و کربوکسیلیک اسید تبدیل می‌شوند. این واکنش شامل کروم تری اکسید و اسید سولفوریک است که در مخلوط آب و استون حل شده است. دی کرومات پتاسیم و سدیم هیپوکلریت می‌تواند جایگزین مناسبی برای تری اکسید کروم باشد. این روش از اکسیداسیون بسیار سریع، گرمازا و دارای بازده واکنش بالا است.

کاربرد سیکلوهگزانون در صنایع مختلف

سیکلوهگزانون یک حلال شیمیایی مهم است که به همین منظور در صنایع مختلف و زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مصرف این ماده به طور کامل به صنعت نایلون با مشتقات اکسید شده برا تولید اسید آدیپیک و کاپرولاکتام، که پیش ساز‌های نایلون 6.6 هستند، مرتبط است.  70 درصد کاپرولاکتام جهان از طریق سیکلوهگزانون تولید می‌شود. در ادامه از این ماده برای سنتز داروها، رنگ‌ها، علف کش‌ها، مواد شیمیایی و مواد لاستیکی استفاده می‌شود. دیگر کاربرد‌های جانبی سیکلوهگزانون در صنعت شامل مواد افزودنی چسب، سوخت، رنگ و مواد آزمایشگاهی است. همچنین این ماده به عنوان حلال برای لاک‌ها، رنگ‌ها، رزین‌ها، چربی‌گیر‌‌ها، لاستیک خام، تولید علف کش‌ها، و آنتی هیستامین‌ها استفاده می‌شود. سیکلوهگزانون یک ماده ضروری برای تولید علف کش‌ها، آنتی هیستامین‌ها و یک کاتالیزور مهم برای تولید رزین‌های سنتزی و پلی استر است.

دیگر کاربردهای سیکلوهگزانون

• صنایع چسب‌ها
• رنگ خوردرو‌ها
• محصولات مراقبتی
• تمیز کردن مبلمان
• وسایل الکتریکی
• مواد فتوشیمیایی
• و…

حمل و نقل و نگهداری این ماده

نقطه جوش سیکلوهگزانون 156 درجه سلسیوس و نقطه اشتعال آن 44 درجه سلسیوس است. این ماده جز دسته مواد شیمیایی خطرناک طبقه بندی می‌شود. CYC بسیار اشتعال زا است و بخارات آن نیز در صورت ایجاد جرقه منفجر می‌شود. با توجه به این موارد سیکلوهگزانون را می‌توان در بشکه‌ها یا کامیون‌های تانکی در ظروف استوانه‌ای حمل کرد. همچنین این ماده با قالب بسته بندی بشکه حمل می‌شود. باید در یک مکان خشک و خنک که دارای تهویه مناسب و بدون خطر احتراق باید نگهداری شود.  برای ذخیره سازی این محصول باید آن را از اکسیدان‌های قوی جدا نگهداری کنید.

از آنجایی که اکسیزان دارای مجوز حمل مواد شیمیایی خطرناک می‌باشد، شما می‌توانید با خیال راحت این ماده را سفارش دهید و در محل مد نظر تحویل بگیرید.

نکات ایمنی در برابر سیکلوهگزانون

همانطور که تا به اینجا متوجه شدید، این ماده ممکن است خطرات و عوارضی را برای شما در پی داشته باشد. از این رو لازم است نکات ایمنی مربوطه را بدانید تا بتوانید از خود و دیگران در برابر این ماده محافظت کنید و در صورت بروز حادثه، آسیب‌های ممکن را به حداقل برسانید.

نکات ایمنی در صورت برخورد با چشم

این ماده باعث قرمزی و درد چشم‌ها می‌شود، در ابتدا چشم‌ها را با مقدار زیادی آب بشویید، سپس برای مراقبت به پزشک مراجعه کنید.

نکات ایمنی در برابر پوست

این ماده ممکن است جذب پوست شود و موجب قرمزی و خشکی آن گردد. در صورت برخورد با پوست لباس‌های آلوده را از تن خارج کنید و دوش بگیرید. سپس برای انجام مراقبت بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

نکات ایمنی این ماده در برابر استنشاق و بلع

استنشاق این ماده باعث سرفه، گلودرد، سرگیجه و خواب آلودگی می‌شود. در صورت استنشاق هوای تازه تنفس کنید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.

همچنین بلع این ماده موجب درد شکمی، احساس سوزش می‌شود که در صورت بلع دهان را آب بکشید، یک یا دو لیوان آب بنوشید و برای مراقبت ‌های بیشتر به پزشک مراجعه نمایید.

نکته‌های مهم در خصوص اطفای حریق

از آنجایی که این ماده بسیار اشتعال پذیر است در دمای بالای 44 درجه سلسیوس منفجر می‌شود. در صورت اطفای حریق از فوم مقاوم به الکل، دی اکسید کربن، پودر استفاده کنید. برای جلوگیری از بیشتر شدن آتش سوزی ظروف استوانه‌ای و غیره را با پاشیدن آب خنک نگهدارید. پس برای جلوگیری از این اتفاق شعله ایجاد نکنید، از یک سیستم بسته و دارای تهویه مناسب و تجهیزات الکتریکی ضد انفجار استفاده کنید. همچنین این ایجاد بارهای الکترواستاتیک جلوگیری کنید.

نکاتی برای دفع نشتی این ماده

لباس سرهمی محافظ مواد شیمیایی و ماسک تنفسی با فیلتری برای گاز‌های آلی و بخارات مطابق با غلظت هوابرد ماده استفاده کنید. تمام منابع ایجاد شعله را حذف کنید. تا حد امکان مایع نشت کرده را در ظروف غیر قابل نشت جمع آروی کنید. مایع باقی مانده را در ماسه یا جاذب‌های خنثی جذب کنید. سپس بر اساس مقررات محلی دفع کنید.

خرید سیکلوهگزانون از اکسیزان

اکسیزان به عنوان مجموعه‌ی تامین کننده مواد شیمیایی در ایران، قادر است که مواد اولیه شیمیایی مدنظر شما را در حجم دلخواه برای شما تامین کند. ما در این مجموعه با بسیاری از تولید کنندگان مواد شیمیایی در سراسر جهان همکاری می‌کنیم.