ایزو پروپیل الکل (Isopropyl Alcohol)

معرفی اجمالی ایزو پروپیل الکل (Isopropyl Alcohol)

ایزو پروپیل الکل با فرمول مولکولی C₃H₈O₁ که عموما با نام تجاری Alcojel، شناخته می‌شود، یک مایع بی رنگ است. این ماده در گریدها و درصدهای مختلف در دسترس می‌باشد. این ماده یکی از پر‌کاربردترین مواد شیمیایی در‌ صنایع مختلف است. در واقع این الکل یک‌ ترکیب بی رنگ، با بوی قوی و قابل اشتعال می‌باشد‌ که در‌ مواد شونده و‌ ضدعفونی‌کننده استفاده می‌گردد. این ترکیب با خواص ضد باکتریایی خود، در لوسیون‌ها و صابون‌ها به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می‌شود.

خوب است بدانید، ایزو پروپیل الکل در آب، اتر، کلروفرم و اتانول انحلال پذیر‌ است. همچنین هنگام کار با این ماده خوب است به نکاتی توجه داشته باشید تا این ماده آسیبی به شما وارد نسازد.

معرفی تخصصی ایزو پروپیل الکل

این الکل با فرمول شیمیایی شیمیایی CH₃CHOHCH₃ دارای خواص آنتی باکتریالی است. از این رو می‌توان برای تمیز نمودن سطوح مختلف از آن استفاده کرد. عملکرد این ماده در این زمینه به قدر خوب است که در حال حاضر این الکل به عنوان بهترین ضدعفونی کننده برای استفاده در بیمارستان‌ها و مایعات ضدعفونی کننده دست قبل از جراحی شناخته می‌شود.

لازم است بدانید، این ماده می‌تواند با حلال دیگری به نام ایزو پروپیل استات، استری شود. همچنین این الکل با هیدروکسید سدیم، هیدروکسید پتاسیم و دی سولفید‌کربن نیز واکنش نشان می‌دهد تا به ایزوپروپیل زانتات سدیم تبدیل شود. این ترکیب یک علف کش و یک معرف برای شناورسازی سنگ معدن است. این ماده با تیتراکلرید تیتانیوم و فلز آلومینیوم نیز واکنش نشان می‌دهد و ایزوپروپراکسیدهای تیتانیوم و آلومینیوم را تولید می کند.

حتی این ماده به عنوان کاتالیزور و معرف شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل فراریت بالای این ماده می‌توان برای تمیز کردن پنجره‌ها، سطوح شیشه‌ای یا آینه‌ها از آن استفاده کرد. شاید علاوه بر این‌ها برایتان جالب باشد که بدانید، ‌این الکل با خاصیت ضد عفونی کننده به راحتی ساختار و پوشش پروتئینی ویروس کرونا را از بین می‌برد.

نحوه تولید و فرمولاسیون این الکل

به طور کلی دو روش مرسوم برای تولید این الکل وجود دارد:

در روش قدیمی پروپیلن به شکل غیر مستقیم و با استفاده از اسید سولفوریک، تشکیل  ایزوپروپیل سولفات هیدراته می‌دهد. سپس این ترکیب توسط بخار هیدرولیز می‌شود تا اسید سولفوریک و ایزوپروپیل الکل به دست آیند. این روش طبق واکنش زیر در حضور H₂SO₄ انجام می‌گیرد.

CH۳CH = CH۲ + H۲O  =>  (CH۳)۲CHOH

در روش مدرن، هیدراسیون مستقیم شیمیایی پروپیلن با خلوص بالای %90 می‌باشد. این روش نیازی به اسید سولفوریک ندارد.

کار برد ایزو پروپیل الکل در صنایع مختلف

این ماده به واسطه این که در ساختار خود الکل دارد می‌تواند در نقش پاک‌کننده‌ای برای کابل‌ها، ال سی دی‌ها (LSD) و صفحه‌های نمایشگر، اتصالات برقی و صفحه کلید استفاده شود. همچنین وجود الکل در فرمولاسیون این ماده، توانایی حل کردن ترکیبات غیر قطبی را به این ماده بخشیده است. در نتیجه ایزو پروپیل الکل می‌تواند در فرایندهای استخراج روغن‌ها، چربی‌ها و طعم دهنده‌ها شرکت کند. در زمینه استخراج روغن از این ماده برای استخراج فسفولیپیدها و اسیدهای چرب امگا 3 از آبزیان به خصوص ماهی، جهت تولید روغن تری گلیسیرید در کیفیت مناسب استفاده می‌شود. ردپای این ماده را می‌تواند در ساخت رزین پلی استر از گیاهان به عنوان یک حلال نیز مشاهده کرد.

سایر کاربردهای این ماده

• آزمایشگاه (در فرآیند پردازش بافت‌ها، استخراج دی ان ای (DNA)، نگهدارندی نمونه‌های بیولوژیکی و…)
• صنایع پزشکی
• در شوینده‌ها مانند شیشه پاک‌کن‌ها
• تولید حشره کش‌ها یا آفت کش‌ها
• صنعت ماشین سازی
• مصارف خانگی
• صنعت چاپ
• محصولات بهداشتی و آرایشی
• تهیه سایر مواد شیمیایی مانند استون، گلیسرول، ایزوپروپیل آمین، ایزوپروپیل استات، متیل ایزوبوتیل کتون و…
• و…

نحوه حمل و نقل و نگهداری ایزو پروپیل الکل

این الکل باید در ظروف و در مکانی خشک و دارای تهویه مناسب، در دمای اتاق نگهداری گردد. به دلیل حساسیت این الکل به نور، بهتر‌ است دور‌ از منابع اشتعال، گرما یا.. و در‌ یک منطقه مجزا و تایید شده نگهداری شود.

لازم است بدانید این مایع بسیار قابل اشتعال می‌باشد و بخارات آن می‌توانند به منبع احتراق بروند و به عقب برگردند. بیشتر این بخارات سنگین‌‌تر‌ از هوا می‌باشند و ‌در مناطق‌ کم یا محدود مانند فاضلاب و مخازن، جمع می‌شوند. روان آب‌های این ترکیب ممکن است هنگام درگیر شدن با آتش، پلیمریزه شوند. خود این روان آب‌ها ممکن است در فاضلاب خطر انفجار و آتش سوزی ایجاد نمایند. ظروف حاوی این مایعات ممکن است هنگام گرم شدن منفجر شوند و بسیاری از مایعات این ماده سبک‌تر از آب می‌باشند.

با توجه به این موارد، حمل و نقل این ماده نیز باید در شرایط مناسبی صورت بگیرد. اگر قصد خرید این ماده از اکسیزان را دارید، می‌توانید مطمئن باشید که هنگام حمل کلیه نکات ایمنی در خصوص جابه جایی این ماده رعایت می‌شود.

نکات مربوط به حفظ ایمنی در برابر این ماده

این ماده به واسطه برخورداری از الکل و با توجه به ساختار فرمولاسیونی که دارد، می‌تواند برای انسان و محیط زیست مضر واقع بشود. همچنین از آنجایی که این ماده اشتعال‌زا می‌باشد، باید در زمینه حمل و نگهداری آن مطابق دستورات ایمنی ذکر شده درباره‌ی این محصول عمل کرد تا بتوان از بروز حوادث جلوگیری کرد. البته تنها اشتعال زا بودن این ماده، دلیلی بر رعایت نکات ایمنی نیست. چرا که این ماده علاوه بر قابلیت اشتعال زایی، برای بدن نیز دارای مضراتی می‌باشد. به طور مثال برخورد این ماده به بدن یا استنشاق آن می‌تواند باعث بروز التهاب در پوست آن ناحیه یا آسیب مجاری تنفسی شود.

در ادامه با نکاتی آشنا می‌شوید که دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند تا آسیب‌های این ماده را به حداقل برسانید.

نکات ایمنی مربوط به چشم

این ماده خواص الکلی دارد و می‌تواند باعث آسیب به چشم در صورت برخورد بشود. عقلانی است در هنگام کار با این ماده از عینک‌های مخصوص محافظ استفاده کنید. در صورت برخورد این ماده با چشم خود، چشمانتان را با آب شست و شو دهید و اگر از لنز استفاده می‌کنید، آن‌ها را از چشم خود بیرون بیاورید. از علائم برخورد این ماده با چشم می‌توان به قرمز شدن چشم، درد در ناحیه چشمی و تاری در دید اشاره کرد. در صورت بروز هر کدام از این علائم فورا به بیمارستان جهت دریافت مراقبت‌های بیشتر مراجعه کنید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص پوست

هر گونه برخورد این ماده شیمایی به پوست می‌تواند منجر به آسیب پوستی بشود. قرار گرفتن مکرر در معرض این ماده می‌تواند باعث خشکی شدید، سوزش و قرمز شدن پوست شود. بهترین راه‌ کار برای مقابله با این آسیب، استفاده از دست‌کش و لباس محافظ مخصوص می‌باشد.

در صورت برخورد این ماده با پوست پیشنهاد می‌شود برای مراقبت‌های بیشتر سریعا به پزشک مراجعه کنید. اما قبل از مراجعه خوب است سریعا لباس‌های آلوده به این ماده را از تنتان در آورید و پوست ناحیه مدنظر را با مقدار زیادی آب و صابون شستشو دهید، سپس در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید.

نکات ایمنی مربوط به تنفس

این ماده، الکلی شیمیایی می‌باشد و بخارات آن نیز سمی بوده و باید در هنگام کار با این ماده بسیار احتیاط کرد. حتی خوب است هنگام کار با آن از ماسک مناسب استفاده نمایید. استشمام این ماده می‌تواند مسبب بروز علائمی مانند گلودرد، سرفه و… شود. البته از آنجایی بخارات این ماده بسیار سمی می‌باشند، قرارگرفتن مکرر در معرض بخارات این ماده می‌تواند حتی باعث سرگیجه، خواب آلودگی و… شود و هوشیاری قربانی را پایین بیاورد. اگر این علائم را در خود مشاهده کردید فورا محل را ترک کرده و خود را به هوای آزاد برسانید. در صورت ادامه پیداکردن این علائم برای مراقبت‌های بیشتر به بیمارستان مراجعه کنید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص بلع

همانطور که پیش‌تر نیز گفته شد، این ماده ساختار الکلی دارد و بلع آن می‌تواند باعث مسمومیت فرد شود. از این رو توصیه می‌شود این ماده و کلیه مواد حاوی ایزو پروپیل الکل را از دسترس کودکان دور کنید.

لازم است بدانید، بلعیدن این ماده ممکن است باعث بروز علائمی مثل درد در ناحیه شک، تهوع، استفراغ، ناهماهنگی در حرکات ارادی، تنگی نفس، پایین آمدن فشار خون، برهم خوردن ریتم ضربان قلب و حتی تشنج و عدم هوشیاری قربانی شود. در نتیجه خوب است در زمان کار با این ماده به هیچ وجه چیزی نخورید و قبل خوردن دستان خود را با آب و صابون بشویید. اما اگر به هر دلیل این ماده را بلعیدید، دهان خود را با آب فراوان بشوید و به هیچ وجه خود را وادار به استفراغ نکنید. همچنین چیزی ننوشید و فورا به بیمارستان جهت استفاده از مراقبت‌های پزشکی ویژه، مراجعه کنید.

نکات مربوط به اطفای حریق

از آنجایی که این ماده در فرمولاسیون خود دارای الکل می‌باشدو ماده‌ای اشتعال‌زا بوده، باید در هنگام کار با آن احتیاط کنید. در انتخاب محل نگهداری و کار با این ماده بسیار دقت کنید و همچنین دمای مناسبی را برای محل کار با این ماده انتخاب کنید. حتما از نور ضد انفجار در آن محیط کار و نگهداری این ماده استفاده نمایید و تجهیزات برقی را از این ماده دور نگهدارید. همچنین در نزدیکی این ماده از استعمال دخانیات خودداری کنید. این ماده را به هیچ وجه در نزدیکی یا در معرض اکسیدکننده‌های قوی قرار ندهید تا آتش‌سوزی رخ ندهد.

در صورت آتش‌سوزی پیشنهاد می‌شود از فوم مقاوم به الکل و دی اکسید کربن استفاده کنید. البته اگر آتش سوزی به قدری عظیم بود که توان مهار آن را نداشتید، توصیه می‌شود بشکه‌های آتش نگرفته را تا جای ممکن از محل حادثه دور کنید و خود نیز سریعا محل آتش سوزی را ترک نمایید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص دفع

الکل موجود در ساختار این ماده می‌تواد باعث آسیب به محیط زیست شود. این ماده می‌تواند باعث خشک شدن و از بین رفتن پوشش گیاهی محل دفع گردد. برای دفع این ماده می‌توانید از روش‌های پس سوز یا زباله دارای اسکرابر کمک بگیرید. البته در مورد دفع این دست مواد شیمیایی پیشنهاد می‌شود برای دفع صحیح آن با یک شرکت دفع مواد شیمیایی مشورت کنید.

در صورت نشت این ماده نیز در محل نگهداری یا محل کار، لازم است با رعایت کامل موارد ایمنی مانند پوشیدن لباس، دست‌کش و ماسک محافظ به محل رفته و ماده را در ظرفی مناسب جمع‌آوری کنید. سپس ماده باقی مانده را با آب فراوان بشوید.

خرید ایزو پروپیل الکل از اکسیزان

مجموعه اکسیزان از واردکنندگان با تجربه مواد اولیه شیمی درجه یک در ایران می‌باشد و شما می‌توانید بسیاری از مواد شیمیایی مورد نظرتان نظیر ماده ایزو پروپیل الکل را با آسودگی خیال و مطمئن، در حجم دلخواه، با قیمتی مقرون به صرفه از اکسیزان خریداری نمایید.