بوراکس پنتا هیدرات (Borax Pentahydrate)

معرفی اجمالی بوراکس پنتا هیدرات (Borax Pentahydrate)

بوراکس پنتا هیدرات، ماده‌ای به رنگ سفید، پودر مانند و بدون بو است. در سایت‌های معتبر از جمله پابکم، این ماده با CAS number یا کد شناسایی 4-12-11130 شناخته می‌شود. همچنین این محصول در بازارهای جهانی با نام بوراکس 5-هیدرات شناسایی می‌گردد. نام آیوپاک این ماده در سازمان آیوپاک و تمام مراجع شیمی، دی سدیم;3و7-دی اکسیدو-2و4و6و8و9-پنتا اکسا-1و3و5و7-تترابورابی سیکلو]3.3.1[نونان;پنتا هیدرات می‌باشد. بوراکس 5-هیدرات یک ترکیب هیدراته بوراکس است که در طبقه‌بندی نمک‌های اسید بوریک قرار می‌گیرد. این نمک، حلالیت بسیار کمی در آب دارد. به طوری که در یک لیتر آب فقط 36 گرم از این ماده حل می‌شود. بوراکس 5-هیدرات در صنایعی مانند صنایع غذایی، شوینده‌ها، آفت‌کش‌ها، شیشه‌ها، تصفیه‌ی آب و… به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود. فرمول مولکولی این ماده‌ی شیمیایی B₄H₁₀Na₂O₁₂ می‌باشد.

به طور کلی این ماده توانایی آسیب رساندن به بدن را دارد. از آنجا که این ماده خاصیت اسیدی دارد، قرار گرفتن در معرض بوراکس پنتا هیدرات باعث سوزش و التهاب موضعی می‌شود.

معرفی تخصصی بوراکس 5-هیدرات

این ماده دارای نام‌های دیگری نیز می‌باشد که ممکن است در سایر مقالات و سایت‌های مرجع به آن‌ها برخورد کنید. دی سدیم تترابورات پنتا هیدرات، اسید بوریک نمک سدیم پنتا هیدرات، پنتا هیدرات سدیم بورات معروف‌ترین این نام‌ها می‌باشند.

دمای ذوب این ماده 566 درجه‌ی سانتی‌گراد می‌باشد. این دما تا حد زیادی به شرایط محیط بستگی دارد. در صورتی که بوراکس 5-هیدرات را در لوله آزمایشی بسته قرار دهید، در دمای 128 درجه‌ی سانتی‌گراد ذوب می‌شود. اگر این آزمایش را تا رسیدن به دمای 140 درجه‌ی سانتی‌گراد ادامه دهید، می‌بینید که کاملاً به مایع تبدیل می‌گردد. از طرف دیگر، حرارت دادن بوراکس پنتا هیدرات در فضای باز، به گرمای بیشتری نیاز دارد. در مرحله‌ی اول ابتدا آب آن از بین می‌رود. سپس با رسیدن به دمای 742 درجه‌ی سانتی‌گراد، کاملاً ذوب می‌شود.

درباره نحوه­ تولید و فرمولاسیون این ماده

فرمول شیمیایی این ماده B4O7Na2.5H2O می‌باشد. همان‌طور که می‌دانید، نام این ماده بوراکس 5-هیدرات است. 5 یا پنتای درون نام این ماده، به وجود 5 عدد مولکول آب  (H₂O) دلالت می‌کند. در ساختار این مولکول، اتم‌های برم، سدیم، اکسیژن و هیدروژن وجود دارند. وزن مولکولی این محصول، 291.3 گرم بر مول می‌باشد. به علت وجود تعداد زیاد اتم در این مولکول، این مولکول در طبقه بندی مولکول‌های سنگین قرار می‌گیرد.

کاربرد این ماده در صنایع مختلف

این محصول به عنوان عاملی در نابودی علف‌های هرز کاربرد دارد. نبود علف هرز به باقی گیاهان مزرعه کمک می‌کند که به اندازه‌ی کافی آب و مواد مغذی از خاک دریافت کنند. نکته‌ی قابل توجه این است که خاصیت دفع آفت بوراکس در این یک مورد خلاصه نمی‌شود. این ماده عاملی موثر در پیشگیری از رشد قارچ‌های آسیب‌رسان به چوب است. همچنین به صورت همزمان از چوب در برابر باقی آفات محافظت می‌کند. این ماده به عنوان ماده‌ی اولیه در ساخت ترکیبات کودهای شیمیایی نیز کاربرد دارد.

در برخی صنایع از این ماده به عنوان نرم‌کننده‌ی آب سخت استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای بوراکس 5-هیدرات می‌توانیم به ضدعفونی آب منازل اشاره کنیم.

سایر کاربردهای صنعتی این ماده

• سفیدکننده‌ی رنگ
• و…

نحوه حمل و نقل و نگهداری بوراکس 5-هیدرات

این ماده به علت واکنش‌پذیری پایین، شرایط حمل و نقل مخصوصی ندارد. همچنین مطابق با قوانین ایالات متحده‌ی آمریکا، بوراکس 5-هیدرات به عنوان ماده شیمیایی غیر خطرناک حمل می‌شود. این ماده درون کیسه‌هایی مخصوص و آب‌گریز حمل می‌شوند. هنگام حمل و نقل، از تهویه‌ی مناسب محفظه‌ دربرگیرنده‌‌ی این ماده مطمئن شوید. همانطور که گفتیم، این ماده قابل اشتعال نیست. همچنین بوراکس 5-هیدرات به علت اینکه جامد است، نقطه‌ی جوش ندارد. بر روی ظروف نگهداری و کیسه‌های حمل و نقل این ماده، دو برچسب ایمنی قرار دارد. این دو برچسب سمی حاد و خطر برای سلامتی انسان می‌باشند. از این رو لازم است حین مواجهه با این ماده از خود در برابر آن محافظت کنید.

در خصوص نگهداری نیز، به طور کلی بوراکس پنتا هیدرات در مکانی خنک، به‌ دور از رطوبت هوا و دارای تهویه‌ی مناسب نگهداری می‌گردد. این پودر ممکن است با کمی تکان خوردن در هوا منتشر شود. به همین خاطر درون ظروف درب‌بسته نگهداری می‌شود. پس از کار با این ماده، از بسته بودن درب ظرف اطمینان حاصل کنید.

نکات مربوط به حفظ ایمنی در برابر بوراکس 5-هیدرات

سازمان NFPA (National Fire Protection Association) استاندارهایی را در مورد ایمنی انواع مواد شیمیایی منتشر می‌کند. بر اساس طبقه بندی این سازمان، بوراکس پنتا هیدرات، خطرات زیادی را برای سیستم ایمنی انسان ایجاد می‌کند. اما این ماده به هیچ عنوان قابل اشتعال نمی‌باشد. همچنین این ماده در هر شرایطی پایداری خود را حفظ می‌کند.

در واقع تماس بوراکس 5-هیدرات با چشم و پوست، موجب سوزش و تحریک منطقه آلوده می‌گردد. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض این ماده، باعث تحریک ریه و سوزش آن می‌شود. از عوارض دیگر بوراکس پنتا هیدرات برای سلامتی می‌توانیم به التهاب مجاری هوا، آسیب‌های کلیوی، افسردگی سیستم عصبی مرکزی، اشاره کنیم. این عوارض دارای علائمی هستند که می‌توانیم با تشخیص این علائم اقدام به درمان بدن کنیم. سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، حالت تهوع، استفراغ و عدم هماهنگی اعضای بدن نمونه‌هایی از این علائم هستند. در نظر داشته باشید، آسیب‌های این ماده برای بدن انسان ممکن است به تعویق بیوفتند، اما در هر صورت اتفاق می‌افتند.

با توجه به خطرات بوراکس 5-هیدرات برای بدن، بهترین راه برای حفظ سلامت در برابر این محصول، پیشگیری از مواجهه با آن است. پس بهتر است هنگام انجام آزمایش بر روی این ماده، از عینک ایمنی استفاده کنید. همچنین برای عدم آلودگی پوست توسط این ماده، از لباس و دستکش‌های ایمنی تمام محافظ استفاده شود. این نکته را به خاطر داشته باشید که بدون ماسک و محافظ تنفسی، به محیط نگهداری این محصول ورود نکنید. همچنین در محل کار با بوراکس پنتا هیدرات، چیزی نخورید و سیگار نکشید.

نکات ایمنی مربوط به چشم

در صورتی که بوراکس 5-هیدرات به چشم مصدوم برخورد کرد، ابتدا مصدوم را از نظر وجود انواع لنز بررسی کنید. سپس اگر مصدوم از لنز استفاده می‌کرد، آن را از چشم وی خارج گردانید. بعد از انجام این اقدامات، سریعاً چشمان مصدوم را با آب یا محلول نرمال سالین به مدت 20 دقیقه شستشو دهید. بعد از شستشو حتی اگر مصدوم در چشمان خود احساس سوزش نمی‌کرد، وی را به بیمارستان منتقل کنید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص پوست

هنگامی که بوراکس پنتا هیدرات به سطح پوست برخورد می‌کند، احساس سوزش در مصدوم ایجاد می‌شود. به همین خاطر بعد از برخورد بوراکس 5-هیدرات با پوست، سطح آلوده را با مقادیر زیادی از آب شستشو دهید. در صورتی که لباس مصدوم آلوده به این ماده شده بود، آن‌ها را از بدن وی خارج کنید. بعد از شستشو اگر در سطح پوست مصدوم قرمزی مشاهده نشد، نیازی به انتقال وی به بیمارستان نیست. اما اگر مصدوم در سطح پوست خود احساس سوزش کرد، وی را به بیمارستان انتقال دهید.

نکات ایمنی مربوط به تنفس

در صورت استنشاق بوراکس پنتا هیدارت، سریعاً از محل آلوده دور شوید. به محلی دارای هوای تازه رفته و چند نفس عمیق استشمام کنید. در صورتی که مصدوم تحت تنفس بوراکس 5-هیدرات بی‌هوش شد یا در حال تشنج بود، از راه دهان به وی چیزی ندهید. اگر مصدوم بی‌هوش شد، به وی تنفس مصنوعی بدهید. بعد از تنفس مصنوعی، از باز بودن مجرای تنفسی وی اطمینان پیدا کنید. بهتر است قربانی را به پهلو بخوابانید و سرش را اندکی پایین‌تر از بدنش قرار دهید. سپس سریعاً وی را به بیمارستان منتقل کنید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص بلع

هنگامی که مصدوم بوراکس پنتا هیدرات را بلعید، هرگز باعث استفراغ وی نشوید. همچنین بهتر است از استفراغ وی جلوگیری کنید. در صورت برگشت مواد از دهان به مری، ممکن است سیستم تنفسی مصدوم دچار اختلالات جدی شود. ابتدا لازم است این ماده در معده‌ی وی رقیق شود. به همین خاطر به مصدوم دو لیوان آب بدهید. بعد از انجام این کار، با پزشک تماس بگیرید و نکات اولیه‌ی لازم را دریافت کنید. سپس فوراً مصدوم را به بیمارستان انتقال دهید.

نکات مربوط به اطفای حریق

همان‌طور که اشاره کردیم، بوراکس 5-هیدرات به هیچ عنوان آتش نمی‌گیرد. اما در صورت آتش‌سوزی ماده‌ای دیگر در محیط نگهداری این ماده، آتش حاصل را با مواد شیمیایی خشک، آب یا فوم خاموش کنید. در صورت امکان، ظروف سالم نگهداری این ماده را از محل حادثه دور کنید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص دفع

بهترین راه برای دفع بوراکس پنتا هیدرات، سوزاندن آن به صورت کنترل شده است. بنابراین از دفع این ماده به طبیعت و فاضلاب به شدت خودداری کنید.

اگر برای سوزاندن این ماده شرایط لازم را ندارید، توصیه می‌کنیم در این خصوص با شرکت‌های فعال در حوزه دفع مواد شیمیایی همکاری کنید.

خرید بوراکس پنتا هیدرات از اکسیزان

اکسیزان شرکتی پیشرو در زمینه‌ی تأمین انواع مواد اولیه شیمیایی از سرتاسر دنیا می‌باشد. ما در اکسیزان تلاش می‌کنیم با کمک متخصصان خود، بهترین مواد اولیه را از برترین شرکت‌های اروپایی، آسیایی، آمریکایی و عربی شناسایی و وارد کشور کنیم. شما می‌توانید بوراکس پنتا هیدرات را در حجم دلخواه خود سفارش دهید.