دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر (DPGME)

معرفی اجمالی دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر (Dipropylene Glycol Monomethyl Ether)

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر با شماره شناسایی (CAS NUMBER)، 34590-94-8 یک حلال آلی است. این حلال کاربردهای گوناگونی در صنایع و تجارت‌های مختلف دارد. خوب است بدانید، این ماده با نام تجاری دی پروپیلن گیلکول مونو متیل اتر یا نام اختصاری DPGME نیز شناخته می‌شود.

فرمول مولکولی این ماده C₇H₁₆O₃  است. این ماده از لحاظ ظاهری نیز در حالت پایدار، مایعی بی رنگ و شفاف با بویی ملایم شبیه به اتر می‌باشد.

DPGME دارای خطرات بهداشتی برای انسان و محیط زیست است. افرادی که در معرض مایع یا بخار این ماده قرار می‌گیرند، ممکن است دچار مشکلاتی همچون سوزش و درد چشم‌ها و پوست، مشکلات تنفسی، هشیاری و… شوند. همچنین این ماده قابلیت اشتعال پذیری نسبتا بالایی دارد. بنابراین در هنگام استفاده و کار با آن باید تمامی نکات ایمنی و محافظتی رعایت گردد.

معرفی تخصصی DPGME

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر یکی از فراورده‌های گلیکول و اتر است. با توجه به ویژگی‌هایی که این پروپیلن گلیکول اتر دارد، در صنایعی چون ضد عفونی کننده، مواد آرایشی، مواد شوینده، مرطوب کننده و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده با نام‌های دیگری همچون دی پروپیلن گلیکول متیل اتر، 1-پروپانول-(متوکسی پروپوکسی-2)-2، DPM  گلیکول اتر، پروپانول(متوکسی پروپوکسی-2)-2 و… نیز شناخته می‌شود.

لازم است بدانید، DPGME از خانواده اترها و در دسته گلایکول اترها قرار دارد. این دسته از مواد دارای دو گروه عاملی اتری و الکلی در یک مولکول هستند. همچنین می‌توان گفت، یکی از پرکاربردترین حلال‌های آبی به شمار می‌آیند و قابلیت حل شدن در آب، متانول و اتر را دارند. مشخصه گلایکول اترها، حلالیت بالا، پایداری شیمیایی و سازگاری آن‌ها با آب و تعدادی از حلال‌های آلی می‌باشد. این ویژگی‌ها سبب استفاده گسترده از این حلال در صنایع رنگرزی، جوهر، پاک کننده‌ها و… می‌شود.

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر به علت فراریت کمتر آن، به عنوان یک جایگزین برای متیل اتر پروپیلن گلیکول و سایر گلیکول اترها استفاده می‌شود. این ماده واکنش پذیری بالایی در برابر سایر ماده‌های شیمیایی دارد. به طوری‌ که با عوامل اکسیدکننده (مانند پرکلرات ها، پراکسیدها، پرمنگنات ها، کلرات ها، نیترات‌ها، کلر، برم و فلوئور) واکنش می‌دهد. این واکنش‌ها باعث آتش سوزی و انفجار می‌شود و همچنین ممکن است بخارات سمی و قابل اشتعال تولید کند که برای سلامتی مضر است. بنابراین برای جلوگیری از خطرات موجود، باید نکات ایمنی در هنگام کار با آن رعایت گردد.

درباره نحوه تولید و فرمولاسیون این ماده

همانطور که پیش‌تر گفتیم، DPGME از خانواده اترها می‌باشد. فرمول شیمیایی آن H₃COC₃H₆OC₃H₆OH  است که از 7 اتم کربن، 16 اتم هیدروژن و 3 اتم اکسیژن تشکیل شده است. این ماده مخلوطی از چهار ایزومر، 1-(2-متوکسی پروپوکسی)پروپانول-2، 1-(2-متوکسی-1-متیل اتوکسی)پروپانول-1، 2-(2-متوکسی پروپوکسی)پروپانول-1 و 2-(2) -متوکسی-1-متیل اتوکسی)پروپانول-1 است. این چهار ایزومز جدا از هم نبوده و به صورت جداگانه تولید نمی‌شوند. همچنین تمامی پیوندهای آن‌ها یگانه هستند؛ از این رو این ماده پایدار می‌باشد.

اترها به روش‌های متعددی از جمله واکنش الکل‌های مربوطه با اسید سولفوریک حاصل می‌شوند. دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر از واکنش پروپیلن اکسید با متانول و با استفاده از کاتالیزور تولید می‌شود. تولید DPGME در ایالات متحده حدود 35 میلیون پوند (16000تن) در سال 2000 برآورد شد. حجم تولید فعلی در دسترس نیست.

کاربرد دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر در صنایع مختلف

پروپیلن گلیکول متیل اتر دارای ویژگی‌هایی می‌باشد که سبب می‌شود در صنایع گوناگون به عنوان ماده اولیه یا حلال مورد استفاده قرار گیرد. همانطور که پیش‌تر گفته شد، این ماده به علت داشتن گروه‌های عاملی الکلی و اتری در ساختار خود، حلالیت بالایی دارد. از این رو در تولید طیف گسترده‌ای از محصولات تجاری خشک صنعتی از جمله محصولاتی مانند: رنگ، لاک، جوهر، پاک کننده‌ها و… از آن استفاده می‌شود.

این ماده به علت مقدار حلالیت بالا در صنایع مختلف و به خصوص در سیالات هیدرولیک، به عنوان حلال مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گونه‌ای که دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر به عنوان یک حلال در ساخت پوشش‌های مبتنی بر آب و به عنوان یک عامل ادغام کننده برای پایه آب، رنگ و جوهر عمل می‌کند. یکی از کاربردهای مهم این ماده در صنعت رنگ سازی به عنوان رقیق کننده رنگ می‌باشد.

DPGME با داشتن واکنش پذیری بالا، یک بلوک شیمیایی بسیار مفید در ساخت بسیاری از محصولات است. این به دلیل واکنش آن با اسیدها، تشکیل استرها و عوامل اکسید کننده است. این واکنش‌ها سبب تولید آلدهیدها، اسیدهای کربوکسیلیک و فلزات قلیایی و در نهایت الکلات‌ها و استال‌ها می‌شود. همچنین DPGME  یک واسطه در تولید دی پروپیلن گلیکول متیل اتر استات (DPGMEA) است.

این ماده نسبت به مواد مشابه خود فراریت و سمیت کمتری دارد. از این رو برای محیط و انسان ایمن‌تر می‌باشد و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همانطور که تا به حال متذکر شدیم، این ماده دارای کاربردهای فراوانی می‌باشد و به طور گسترده‌ای در صنعت تجاری خودرو استفاده می‌شود. حتی پاک کننده‌های خانگی محصولات مصرفی حاوی پروپیلن گلیکول متیل اتر هستند. شیشه پاک کننده‌های سطحی و همه منظوره، براق کننده کف و فرش شوی، ضدعفونی کننده‌ها و… از جمله این محصولات می‌باشند.

 سایر کاربردهای صنعتی این ماده

• محصولات ضدعفونی کننده
• پوشش چوب و کلاف
• تولید روغن
• در حفاری
• در صنعت خودروسازی
• چربی گیرهای صنعتی
• براق کننده کف
• نگه داری صنعتی
• تکمیل فلزات
• و…

نحوه حمل و نقل و نگهداری DPGME

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر در مخازن یا بشکه‌های فولادی نرم یا فولاد ضد زنگ ذخیره می‌شود. برای جابه جایی نیز، می‌توان آن را با کشتی‌های فله یا کامیون‌های مخزن دار حمل کرد. به منظور نگهداری نیز باید دور از گرما و منابع اشتعال پذیر، در مکانی خنک و دارای تهویه مناسب، نگهداری شود. نقطه اشتعال DPGME، برابر با 75 درجه سانتی گراد است. از این رو حمل و نقل این ماده باید مطابق با ویژگی‌های آن و با احتیاط کامل توسط افراد کار بلد انجام شود.

شرکت اکسیزان با داشتن کامیون‌های مخزن دار مجهز به تهویه، قابلیت حمل و نقل این گونه از مواد شیمیایی خطر آفرین را دارد. از این رو شما می‌توانید این اطمینان را داشته باشید که در صورت خرید این ماده شیمیایی از مجموعه ما، سفارش خود را در کم‌ترین زمان ممکن و با رعایت کلیه نکات و قوانین مربوط به حمل این دسته از مواد شیمیایی، تحویل می‌گیرید.

نکات مربوط به حفظ ایمنی در مقابل این ماده

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر در صورت تماس با هوا می‌تواند با برخی گازها واکنش داده و پراکسید انفجاری تولید کند. در واقع این ماده به شدت با اکسیدان‌های قوی واکنش می‌دهد و خطر انفجار را در پی دارد. در صورت استنشاق، بلعیدن و تماس با مایع یا بخار این ماده نیز بسته به مدت زمانی که فرد در معرض آن قرار می‌گیرد، علائم متفاوتی وجود دارد. بروز مشکلاتی همچون مشکلات پوستی، سرفه، تنگی نفس، اختلال در هشیاری و… از جمله این علائم می‌باشند. بنابراین بسیار مهم است که نکات ایمنی را برای مواجهه با آن بدانیم تا بتوانیم با رعایت آن‌ها از خطرات موجود جلوگیری کنیم یا در صورت بروز مشکل بتوانیم آن را با تدابیر مناسب، درمان کنیم.

نکات ایمنی مربوط به چشم

DPGME برای چشم در گروه مواد کمی تحریک کننده، طبقه بندی شده است. تماس این حلال با چشم باعث درد و سرخی چشم‌ها می‌شود. از این رو هنگام کار با این مایع یا بخار حاصل از آن، خوب است که از عینک‌های ایمنی استفاده نمایید. در صورت آلوده شدن چشم به آن ابتدا باید چشم‌ها را فورا با مقدار زیادی آب شست و شو دهید. در صورت ادامه سوزش و درد لازم است به پزشک مراجعه کنید.

نکات ایمنی مربوط به پوست

دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر در هنگام تماس با پوست هیچ جراحات شدیدی ایجاد نمی‌کند. با این وجود، تماس طولانی مدت این ماده با پوست باعث کاهش مقدار چربی پوست شده و در نهایت باعث خشکی و پوسته پوسته شدن آن می‌شود. بنابراین، بهتر است در هنگام کار با این ماده از دستکش و لباس محافظ استفاده شود. پس از برخورد این ماده پوست یا لباس، ابتدا لازم است لباس‌های آلوده شده به این ماده را درآورده و پوست را در صورت تماس با ماده شیمیایی با آب و صابون فراوان شست‌وشو دهید.

نکات مربوط به استشناق DPGME

بخار حاصل از این DPGME نیز مانند اکثر ماده‌های شیمیایی مشابه، برای دستگاه تنفسی ایجاد مشکل می‌کند. استنشاق بخار این ماده باعث سرگیجه، خواب آلودگی، سرفه کردن، سردرد، گلو درد و… می‌شود. اگر فردی مقدار زیادی از این ماده شیمیایی را تنفس کرده باشد، باید سریعاً به فضای باز منتقل شود و هوای تازه تنفس کند. در صورت منقطع یا متوقف شدن تنفس فرد به او تنفس مصنوعی دهید و فورا به پزشک مراجعه کنید. خطرات تنفسی DPGME موجب می‌شود تا حفظ ایمنی در مقابل آن بسیار حائز اهمیت باشد. برای اینکار می‌توان از تهویه‌های هوا در محیط، اگزوز موضعی و ماسک‌های محافظتی استفاده نمود و خطر را دفع کرد.

نکات مهم در صورت بلع

بلع دی پروپیلن مونو گلیکول اتر می‌تواند باعث حالت تهوع، سردرد و خواب آلودگی شود. با توجه به عوارضی که بلع این ماده در پی دارد، توصیه می‌شود در هنگام کار با این محصول از نوشیدن و خوردن هر گونه خوراکی و استعمال دخانیات امتناع شود. در هنگام بلع این ماده شیمیایی لازم است فورا به پزشک مراجعه کنید.

نکات مربوط به اطفای حریق

همان‌طور که قبل‌تر گفته شد، این ماده قابل اشتعال می‌باشد و در دمای بالای 74 درجه سانتی‌گراد ممکن است، مخلوط‌های بخار/هوا انفجاری تشکیل دهد. همچنین در واکنش با هوا می‌تواند سبب انفجار و اتش سوزی شود و گازهای سمی منتشر کند. با توجه به ویژگی‌هایی که این ماده دارد، لازم است از قرارگیری این ماده در نزدیکی شعله باز، ایجاد جرقه و سیگار کشیدن به شدت جلوگیری شود. همچنین در دمای بالای 74 درجه سانتی گراد توصیه می‌شود از سیستم بسته تهویه و تجهیزات الکتریکی ضد انفجار استفاده کنید.

در صورت احتراق از اسپری آب، پودر، فوم مقاوم در برابر الکل، دی‌ اکسید کربن استفاده کنید و سایر بشکه‌های حاوی این ماده را با پاشیدن آب خنک نگه‌ دارید.

نکته‌های مهم ایمنی در خصوص دفع

DPGME در صورت نشت در طبیعت، هوا و آب، خطراتی را در پی دارد که ممکن است باعث بیماری یا مرگ حیوانات و گیاهان شود. بنابراین بسیار مهم است که با بسته‌بندی‌های مناسب و محکم و نظارت بر راه‌های خروجی، از نشت آن جلوگیری شود.

در صورت نشت دی پروپیلن گلیکول اتر، مایع نشتی و ریخته شده را تا حد ممکن در ظروف قابل آب بندی جمع آوری کنید. سپس مایع باقی مانده را با آب فراوان بشویید و از پاکسازی کامل آن اطمینان حاصل فرمایید. به دلیل قابلیت اشتعال پذیری و خطرات حاصل از نشت این ماده، خوب است برای جابه جایی آن دقت لازم را انجام دهید و از شرکت‌های مورد اعتماد که جوانب احتیاط را رعایت می‌کنند برای حمل و نقل استفاده کنید.

خرید دی پروپیلن گلیکول مونو متیل اتر از اکسیزان

اکسیزان به عنوان یک تأمین کننده مواد شیمیایی صنایع مختلف در ایران، فعالیت می‌کند. این شرکت قادر است مواد شیمیایی مورد نیاز در صنایعی همچون رنگ، ضدعفونی کننده‌ها و پاک کننده‌ها، جسب، لاستیک و… را در حجم دلخواه‌تان برای شما تأمین کند. خوب است بدانید این مجموعه، با بسیاری از تولید کنندگان مواد شیمیایی در سراسر جهان همکاری می‌کند. از این رو اگر قصد تهیه ماده شیمیایی مدنظرتان را از تولید کننده به خصوصی دارید، می‌توانید آن را با اکسیزان در میان بگذارید.

علاوه بر این، قابل ذکر است که حمل و نقل مواد شیمیایی توسط این شرکت کاملا ایمن و به دور از خطرات و آسیب‌های زیستی و محیطی انجام می‌شود. چرا که این شرکت از بشکه‌ها و کامیون‌های مخصوص برای نگهداری و جابه جایی مواد شیمیایی استفاده می‌کند.